Tiny House'lar için elektrik ve su kadar gerekli başka bir altyapı da kanalizasyondur. Türkiye’de genellikle köy yerlerinde bile kanalizasyon sistemi olmuyor. Atık suyunuzu bağlayabileceğiniz bir kanalizasyon altyapısı da olmayınca çözüm kendi foseptik çukurunuzu kazmak olacaktır.
Foseptikler sızdırmalı ve sızdırmasız olarak ikiye ayrılır. Ancak sızdırmalı foseptik yaptırılacak ise bahçenin bulunduğu arazi ” Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Alt Yönetmelik ” kapsamında değerlendirilmelidir. Yani çevresinde alıcı su ortamı olmaması gerekir. (Akarsu yatağı, su havzası gibi). Bunun dışında komşu parselin durumu, kendi parselinizde su kuyunuz var ise, fosseptiğin yeri , konutunuzun 4-5 mt uzağında yapılması gibi. Hobi bahçenizin bulunduğu arazinin imar durumuna, alt yapısının olup olmadığına, kalıcı mı ya da belli bir süreliğine mi kullanılacak olması durumlarını değerlendirerek, ilgili belediyesinden de bilgi alarak sızdırmalı veya sızdırmasız foseptikten hangisini yaptıracağınıza karar vermelisiniz.
Sızdırmalı foseptik, sıvı atıkların taban ve duvardan sızdığı, katı atıkların taban yüzeyinde kaldığı sistemdir. Evi kullanacak kişi sayısına göre 1-3 m3 arası bir foseptik ihtiyacınız olacaktır. Foseptik için uygun yeri belirledikten sonra kepçeyle kazısını yapıp altına tabliye betonu atmanız gerekiyor. Toprağın göçmemesi için çeperlerini de kaplamalısınız. Bunun için beton dökebilir veya hazır beton kullanabilir ya da tuğla kullanabilirsiniz. Ancak ne kullanırsanız kullanın, sıvı atıkların birikmeyip toprağa akmasını sağlamanız gerektiğini unutmayın. İçinde sadece katı atıklar birikmeli. Ayrıca toprak seviyesinden 40-50 cm aşağıda bitirmelisiniz foseptik çukurunuzu böylece 20-30cm tabliye betonu dökebilirsiniz. Tabliye betonu üzerinde 18-20cm toprak payı kalmalı.
Foseptiğinize pis su girişi ve havalandırma bacası için borularınızı bağladıktan sonra kenarlarını kapatıp tabliye betonunuzu dökebilirsiniz. Yine vidanjör müdahalesi için tabliye üzerine 40×40 ölçülerinde kapaklı bir delik bırakmayı unutmayın. Bu arada eğer kimyasal bulaşan lavabo, duş, çamaşır ve bulaşık makinesi atık sularını ayırmanız toprağınıza kimyasal karışmasını önlemeniz açısından iyi olabilir. Bu tip atık sular için daha küçük boyutta ve daha yüzeye yakın bir sızdırmaz foseptik sistemi kurmayı düşünmelisiniz.
Sıvı ve katı atıkların foseptik çukuru içindeki kapalı bir tank içerisinde biriktiği bir sistemdir. Sıvı atıklar belirli bir seviyeye ulaştığında bir çıkış borusuyla toprağa aktarılır. Kalan katı atıklar biriktikçe yine vidanjör ile çekilir. Gerektiğinde vidanjörün ulaşabileceği bir yol ve menhol kapağı olmalıdır. 50 yıla kadar dayanımlı foseptik tank, foseptik depo, lağım tankı, septik su deposu, foseptik atık deposu, atık su deposu gibi prefabrik beton, poliester ve polietilen hazır sistemler mevcuttur. Toprak altı kullanım özelliğine sahip bu ürünler, özel mukavemette üretilmektedir. Seçilen tank boyutuna göre çukur kazılıp taban betonu atıldıktan sonra tank yerleştirilir. Tankın üzerindeki menholün üst kotu toprak kotuyla bir olmalıdır. Tankın etrafı ince kumla kapatılıp üzerine toprak örtülerek tamamlanır.
Tüm bu sistemler küçük evinizin etrafında yeterli alan olduğu durumlar için uygulanabilir seçenekler. Ancak 2 durum var ki bu sistemleri uygulamanız mümkün değil.
Eğer bu iki durumdan biri veya ikisi sizin için geçerliyse seçiminizi kasetli klozetlerden yana kullanabilirsiniz. Genellikle karavan, tekne gibi taşıtlarda kullanılan kasetli klozetlerin çalışma prensibi aslında çok basit. Genelde klozetin alt kısmında bulunan sökülüp takılabilen bir atık toplama ünitesi oluyor. Bu ünite doldukça yerinden çıkartıp uygun bir yere dökerek boşaltıyor ve geri takıyorsunuz. Bu seçeneğin en büyük sorunu aslında tuvalet değil duş ve lavabo. Tuvalet atık ünitesinde biriken organik atığın tersine duş ve lavabolarımızda sabun, şampuan veya bulaşık deterjanı karışan sular çevre için oldukça zararlı. Hatta buna çamaşır ve bulaşık makinelerimizden çıkan suları da eklemeliyiz. Dolayısıyla bu suları da ayrı bir şekilde depolamalı ve yine uygun bir şekilde doğaya zarar vermeden boşaltmalıyız.
Aslında kasetli tuvaletlerle benzer mantıkta olan kompost tuvaletlerin en önemli farkı katı atıkları gübre haline getirmesi. Kompost tuvaletlerde katı ve sıvı atıkları ayrı haznelerde biriktiriyor, sıvı atık deposu doldukça döküyorsunuz. Bu zaten basit bir işlem. Ancak katı atık kısmında biraz detay var.
Katı atık deposuna giren katı atıklar kompostlama denen bir işleme uğruyor. Kompostlama denilen şey aslında köylerde hep yapılan gübre yapma işlemidir. Katı atıklar bu haznede tepkime yoluyla azot zengini gübreye dönüşüyor. Bunu hızlandırmak için hazneye bir miktar torf toprağı konuluyor. Haznenin yanında kolu her kullanımdan sonra çevirerek atık ve toprağın karışmasını sağlıyorsunuz. Böylece kompostlama hızı artıyor. Bir süre sonra bu toprağı boşaltıp yerine yeni toprak karıştırarak atığı doğaya karıştırıyorsunuz. Eğer tarım ürünleri, çiçek gibi şeyler yetiştiriyorsanız bu sizin için oldukça kullanışlı bir atık durumuna dönüşüyor.
Koku konusunda endişelendiğinizi tahmin edebiliyorum ancak kullananların yorumlarına bakarsanız endişelenmenize hiç gerek yok. Zaten katı ve sıvı atıkların karışmaması koku oluşumunu önemli ölçüde azaltıyormuş. Ayrıca tuvalet üzerinde 12V la çalışan bir fan ve bir koku tahliye hortumu çıkışı var. Bu hortumun bir ucunu dış alana verdiğinizde içeride koku sorunu olmuyor. Dikkat etmeniz gereken nokta hortumun ucunu çıkarttığınız dış alan sıklıkla kullandığınız bir alan olmaması. Daha az kullandığınız bir tarafa vermeniz mantıklı olacaktır.
Kompost tuvaletler maalesef Türkiye’de çok yaygın değil. Genelde yurt dışından sipariş ediliyor. Fiyatları da 1.000 USD civarında. Ayrıca kargo ve gümrük ücretlerini de gözönünde bulundurmanız gerekiyor. Ama doğa dostu bu ürünü kullanmak için bu ücreti ve biraz kargo süresini beklemeye değer diye düşünüyoruz.
Tiny House akımı ve Türkiye'deki
uygulamaları hakkında en güncel bilgiler burada